Évariste Galois

19 August 2019Kategori:

Fransız matematikçi Évariste Galois (1811 – 1832) kısa ve trajik bir hayat yaşamasına rağmen matematikte iki yeni alan icat etmiştir: Grup teorisi ve Galois teorisi. 

Henüz ergenlik çağındayken, Niels Abel ile aynı zamanda, beş ya da daha yüksek dereceli polinom denklemleri için genel bir çözüm olamayacağını kanıtlamıştır. 

Ne yazık ki bu keşiflerini paylaştığı matematikçiler ya çalışmalarının değerini anlamamışlar, ya da okumadan geri çevirmişlerdir. Çok karmaşık olan kendi çalışmalarına odaklandığı için okul ve üniversite sınavlarında başarısız olmuştur.

21 yaşındaki Galois, (bir kadın yüzünden girdiği iddia edilen) düelloda vurulmuş ve kısa süre sonra yaralarından dolayı ölmüştür. Ölmeden önceki gece arkadaşına yazdığı bir mektupta matematiksel çalışmalarını özetlemiştir. Çalışmalarının değerini ve gerçek etkisini anlamak, matematikçilerin yıllarını almıştır.

Fibonacci

17 August 2019Kategori:

Daha çok Fibonacci adıyla bilinen Leonardo Pisano (1175 – 1250) İtalyan bir matematikçiydi. Kendi adıyla anılan sayı dizisiyle anılır: 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, …

Fibonacci, 12. Yüzyılda hala Roma rakamlarını (I, V, X, D, …) kullanan Avrupa’da Arap rakamlarını (0, 1, 2, 3, 4, …) popülerleştirmiştir. Tüccarlar için pratik bir kitap olarak yazdığı “Liber Abaci” adındaki kitabında onluk sayı sitemini açıklamıştır.

Paul Erdős

15 August 2019Kategori:

Paul Erdős (1913 – 1996), tarihteki en üretken matematikçilerden biriydi. Macaristan doğumlu olan Erdős çizgeler kuramı, sayılar kuramı, kombinatorik, analiz ve olasılık başta olmak üzere matematiğin birçok alanıyla ilgilenip bu alanlarda sorulmuş sayısız probleme çözüm sunmuştur.

Erdős tüm hayatı boyunca 1500’e yakın makale yayınlamış, 500’den fazla matematikçiyle ortak çalışmalar yapmıştır. Aslında kariyeri boyunca leyleği havada görmüş, bir sürü seminere katılmış ve meslektaşlarını bolca ziyaret etmiştir!

Albert Einstein

12 August 2019Kategori:

Albert Einstein (1879 – 1955) Alman bir fizikçiydi. Tarihteki en önemli bilim insanlarından biridir. Fizik alanında Nobel ödülü almıştır ve TIME dergisi kendisinden 20. Yüzyılın en önemli kişisi diye bahsetmiştir.

Einstein, Newton’dan beri evren hakkındaki görüşümüzde en büyük değişime yol açmıştır. Klasik Newton fiziğinin bir takım fizik olaylarını açıklamakta yetersiz kaldığını fark etmiştir.

“Altın yılı” olarak geçen 26. yılında, fotoelektrik etkiyi ve Brown hareketini açıklayan, özel görelilik kuramını tanıtan ve enerji(E) ile kütlenin(m) denk olduğunu söyleyen “E=mc2” denklemini elde ettiği dört tane, bilim dünyasında çığır açan makale yayınlamıştır.

Richard Dedekind

10 August 2019Kategori:

Richard Dedekind (1831 – 1916), Alman matematikçi ve Gauss’un öğrencilerinden biriydi. Kümeler Kuramı ile ilgili birçok kavramı matematiğe kazandırmış ve gerçel sayıları Dedekind kesitleri olarak tanımlamıştır. Dedekind ayrıca soyut cebirde iki önemli nesne olan sayı cisimleri ve halka kavramlarının tanımlarını veren ilk matematikçidir.

Lothar Collatz

8 August 2019Kategori:

Lothar Collatz (1910 – 1990) diferansiyel denklemler ve optimizasyon problemleri üzerine çalışmış Alman matematikçidir. Hala çözülememiş olan ve ‘3x+1’ problemi olarak da anılan  Collatz Sanısının isim babasıdır.

Augustin-Louis Cauchy

5 August 2019Kategori:

Augustin-Louis Cauchy (1789 – 1857), Fransız matematikçi ve fizikçi. Matematiğin birçok alanına katkıda bulunmuştur, kendi soyadını taşıyan düzinelerce teoremi vardır.

Cauchy kalkülüs ve analizi biçimlendiren kişidir. Bu alanda kendisinden önceki matematikçilerin ihmal ettiği ve özen göstermediği birçok sonucu yeniden ifade edip kanıtlamıştır. Aynı zamanda matematiğin Karmaşık Analiz dalının kurucusudur. Permütasyon grupları, optik, akışlar dinamiği ve elastikiyet teorisi ile ilgili çalışmalar yapmıştır.

Daniel Bernoulli

3 August 2019Kategori:

Daniel Bernoulli (1700 – 1782) İsviçreli bir fizikçi ve matematikçiydi. Babası Johann, amcası Jacob ve kardeşi Nicholas gibi, Daniel de Bernoulli ailesinin ünlü bilim insanlarındandır.

Daniel Bernoulli, bir akışkanın hızı arttıkça, basıncının düşeceğini göstermiştir. Günümüzde Bernoulli prensibi olarak geçen bu gözlem, uçak kanatları ve içten yanmalı motorlarda kullandığımız mekanizmadır. Ayrıca olasılık ve istatistik alanlarında önemli keşifler yapmıştır ve Bessel fonksiyonlarıyla karşılaşan ilk kişidir.

34 yaşında, babasını Paris Akademisinin bir ödül yarışmasında yendiği için evden kovulmuştur.